Šifra predmeta:
424B1		 Naziv predmeta:
Toksikološka biohemija

Školska godina:

2019/2020.

Uslovi pohađanja:

201B1 + 202B1 + 062B1

ESPB:

7

Vrsta studija:

osnovne akademske studije

Studijski program:

Biohemija: 4. godina, zimski semestar, izborni (E14B1), stručno-aplikativni predmet

Nastavnik:

dr Milan R. Nikolić
vanredni profesor, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Saradnici:

—

Fond časova:

Nedeljno: tri časa predavanja + četiri časa laboratorijskih vežbi (3+0+4)

Ciljevi:

Cilj kursa je da student stekne znanja o međudejstvima toksičnih (stranih) supstanci i organizma čoveka na molekulskom nivou, odnosno o biotransformacijama i bioaktivaciji/ bioinaktivaciji toksičnih supstanci, njihovim interakcijama sa bio(makro)molekulima, kao i da ovlada eksperimentalnim veštinama za rad u toksikološkim laboratorijama.

Ishod:

Razumevanje: opštih pojmova iz toksikologije; procesa biotransformacije stranih supstanci; molekulskih aspekata toksičnog efekta, odnosa strukture i aktivnosti toksičnih supstanci; biohemijskih osnova ispoljavanja toksičnosti na ciljnim organima; ovladavanje osnovnim metodama i tehnikama koje se primenjuju u toksikološkim biohemijskim laboratorijama.

Oblici nastave:

Predavanja, teorijske i eksperimentalne vežbe, seminarski rad.

Vannastavne aktivnosti:

—

Literatura:

Osnovna literatura:

  • Prof. dr Milan Jokanović: Toksikologija, Medicinski fakultet, Univerzitet u Nišu, 2010. (Beograd: Princip Press; ISBN 978-86-914075-0-6)
  • dr Ljuba Mandić: Uputstva za vežbe iz toksikološke biohemije (interni materijal)
  • John Emsley: Molecules of Murder: Criminal Molecules and Classic Cases, RSC Publishing, 2008.
  • P. David Josephy, Bengt Mannervik: Molecular Toxicology, Oxford University Press, 2006.
  • Comprehensive Toxicology, 3rd Edition (Editor-in-Chiefs: Charlene McQueen), Elsevier, 2017.

Pomoćna literatura:

  • Power-point prezentacije sa predavanja (profesor dr Ljuba Mandić)

Dodatni materijal:

—

  Nastavne obaveze i način ocenjivanja

Predavanja:

10 poena (3 časa nedeljno)

Program rada:

Nastavne celine:

  1. Predmet, istorijski prikaz razvoja, multidisciplinarni karakter i biohemijski značaj toksikologije kao "nauke o otrovima";
  2. Biohemijska sudbina toksičnih supstanci u organizmu čoveka (unos, apsorpcija, transport, raspodela, deponovanje i eliminacija toksikanata);
  3. Biotransformacije ksenobiotika (reakcije I i II faze, bio(in)aktivacije i detoksifikacija toksikanata) i faktori koji utiču na ove procese;
  4. Biohemijski mehanizmi toksičnosti ksenobiotika (akutna i hronična toksičnost; mutagenost, genotoksičnost/karcinogenost, teratogenost toksikanata);
  5. Toksični efekti ksenobiotika/toksikanata na ciljnim tkivima i organima (krv, koža, jetra, bubrezi, pluća, nervni sistem).

Laboratorijske vežbe:

20 poena (4 časa nedeljno)

Program rada:

Teme eksperimentalnih vežbi:

  • Određivanje sadržaja toksičnih supstanci i njihovih metabolita.
  • Ispitivanja toksičnih efekata teških metala.
  • Ispitivanja toksičnih efekata gasova.
  • Ispitivanja toksičnih efekata organskih rastvarača.
  • Ispitivanja toksičnih efekata pesticida.
  • Testiranje toksičnosti ksenobiotika.

Seminarski radovi:

20 poena

Usmeni ispit:

50 poena