Predmeti studijskog programa osnovnih akademskih studija "Hemija životne sredine" koji karakterišu njegovu strukturu, odnosno sadržaj, mogu se svrstati u nekoliko grupa. U jednu grupu mogli bi se ubrojati kursevi koji studentima pružaju osnovna znanja iz najvažnijih prirodnih nauka (pre svega fizike, fizičke hemije, pa i ekologije) i matematike. Zatim, u posebnu grupu mogli bi se svrstati osnovni hemijski kursevi kao što su opšta, odnosno neorganska hemija, organska hemija, analitička hemija, biohemija, odnosno hemija prirodnih proizvoda i primenjena, tj. industrijska hemija. Imajući u vidu ciljeve ovog studijskog programa, posebna pažnja je posvećena, unutar analitičke hemije, kursevima instrumentalne analize. Na osnovama ove dve grupe predmeta, studenti zatim prate kurseve koji su usko povezani sa hemijom životne sredine, i odnose se, pre svega, na prirodu i sudbinu zagađujućih supstanci u zemljištu, površinskim i podzemnim i otpadnim vodama, u vazduhu, odnosno atmosferi, u hrani, kao i zagađujućih supstanci iz pojedinih industrijskih procesa, odnosno postrojenja. U ovu, u metodološkom smislu treću po redu grupu predmeta, ubrajaju se oni kroz koje se uči na koji način se problem zagađenja, odnosno zagađujućih supstanci, može rešiti. Engleski jezik činio bi posebnu, u ovom nabrajanju četvrtu, grupu predmeta.

Predviđene metode izvođenja nastave su predavanja, teorijske i laboratorijske vežbe. Imajući u vidu sve specifičnosti ovog studijskog programa, u okviru vežbi predviđen je intenzivan samostalan rad na najsavremenijim analitičkim instrumentima kojima se može detektovati prisustvo i raspodela i neorganksih i organskih zagađujućih supstanci u različitim supstratima, odnosno segmentima životne sredine. Hemijski fakultet iz Beograda se poslednjih godina u dobroj meri snadbeo najmodernijim instrumentima u neorganskoj, organskoj i analitičkoj hemiji. Oni će studentima i ovog studijskog programa biti na raspolaganju za obuku. Takođe, u okviru vežbi posebna pažnja biće posvećena uzorkovanju. To podrazumeva stalne odlaske na teren radi obuke u vezi uzimanja uzoraka zemljišta, sedimenata, podzemnih, površinskih i otpadnih voda, hrane i vazduha.

Očekuje se da će visok pedagoški i naučni nivo nastavnika i asistenata Hemijskog fakulteta, njihov neposredan i intenzivan kontakt sa studentima, uz permanentno utvrđivanje gradiva i proveru znanja studenata, dovesti do definisanja visoko kvalitetnog edukativnog procesa sa visokom prolaznosti studenata.

Uslovi za upis

Završeno srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju i položen prijemni ispit.

Ciljevi studijskog programa

Krajnji cilj studijskog programa osnovnih akademskih studija "Hemija životne sredine" jeste stvaranje stručnjaka koji će u potpunosti moći da razume prirodnu suštinu životne sredine i prirodu brojnih stvorenih problema u njoj. Na taj način takav stručnjak biće u mogućnosti da razlikuje nativne od antropogenih oblika u životnoj sredini, što predstavlja preduslov za očuvanje prirode i sprečavanje započetih procesa narušavanja ekohemijskioh ravnoteža na zemlji. Opšta procena je da u ovom trenutku broj takvih stručnjaka u Srbiji nije dovoljan. Državni je interes da se u bliskoj budućnosti školuju oni koji će moći da doprinesu rešavanju nagomilanih problema.

Da bi neko postao hemičar, stručnjak u obasti životne sredine, neophodno je da prvo savlada osnovne opšte kurseve iz prirodnih nauka i matematike. U drugoj fazi on mora da izuči najvažnije hemijske oblasti. U tom smislu izučava opštu i neorgansku hemiju, zatim organsku, analitičku, a potom i biohemiju i hemiju prirodnih proizvoda. Tako stiče preduslov da nauči i osnove primenjene hemije, a zatim da uđe i u pitanja zagađujućih supstanci i zagađenja različitih segmenata u životnoj sredini. Student mora biti osposobljen da identifikuje izvore zagađivanja, da razume hemijsku prirodu procesa zagađivanja i zagađujućih supstanci, transformacione puteve, načine migracije, i ono što je svakako najvažnije, da bude osposobljen da predloži način za uklanjanje zagađujućih supstanci iz životne sredine. Otuda su planom ovog studijskog programa predviđeni kursevi koji obuhvataju izučavanje supstrata, odnosno nativnih ekohemijskih sistema, s jedne strane, i izučavanje potencijalnih zagađujućih supstanci, s druge strane. Međutim, mora se imati u vidu da, teorijski, sam hemičar nije u stanju da u potpunosti reši neki problem. On je u stanju da problem suštinski, na molekulskom nivou, najbolje definiše. Međutim tim za rešavanje problema vrlo često mora da sadrži i biologa, tehnologa, vrlo često mašinskog stručnjaka, i da svi zajedno budu "pod lupom" pravnih i medicinskih eksperata.

Ishod studija

Po završetku studija na studijskom programu Hemija životne sredine kandidat stiče zvanje "diplomirani hemičar".

Završavanjem studija na studijskom programu osnovnih akademskih studija "Hemija životne sredine", svršeni student stiče znanja koja mu omogućavaju da razume životnu sredinu i probleme koji u njoj mogu da se dogode, ili su se već dogodili, na hemijskom, odnosno na molekulskom nivou. Otuda je uloga hemičara u životnoj sredini kao multidisciplinarnoj oblasti, zapravo bazična. Bazičnu ulogu ima i biolog koji je u stanju da problem sagleda na ćelijskom nivou, a svi ostali, takođe vrlo važni segmenti u ovoj oblasti predstavljaju nadogradnju nad ovim biološko-hemijskim temeljima. U ovom slučaju termin "biološko-hemijski" treba razlikovati od termina "biohemijski". Unutar hemijskog dela ovakvog temelja svršeni student odgovoran je za definisanje hemijskog izvora zagađenja, prirode zagađivača, njegovih transformacija, migracija, i svakako za definisanje predloga za njegovo uklanjanje. Ovakav pristup možda se može i smatrati zastarelim, jer moderna shvatanja uloge hemičara u sprečavanju narušavanja životne sredine na mikro i na makro nivou, podrazumevaju zapravo predalagnje tehnoloških procesa koji po svojoj prirodi i ne stvaraju proizvode i sporedne proizvode koji su štetni po životnu sredinu. Pristalice "zelene hemije" danas su sve brojnije.

Student se osposobljava za poslove na kontroli hemikalija i zagađujućih supstanci u životnoj sredini. Dobija osnovna znanja iz metodologije analitičkih pristupa pripreme uzoraka i obrade rezultata. Pored toga kroz praktičan rad upoznaje se sa savremenim analitičkim metodama za određivanje zagađujućih supstanci. Krajnji ishod je osposobljenost studenta za kontrolu zagađujućih supstanci. Osposobljava se za učetvovanje u timovima koji se bave sprečavanjem zagađivanja u industrijskim procesima. Krajnji ishod je osposobljenost studenta za hemijski deo rešavanja problema sprečavanja zagađenja.

Pristup daljim studijama

Imalac diplome ima pravo da upiše master akademske studije u obimu od 60 ESPB.

Profesionalni status

Studenti koji su uspešno završili studijski program "Hemija životne sredine":

  • Osposobljeni su za poslove na kontroli hemikalija i zagađivača u životnoj sredini.
  • Poseduju osnovna znanja iz metodologije analitičkih pristupa pripreme uzoraka i obrade rezultata.
  • Upoznati su, kroz praktičan rad, sa savremenim analitičkim metodama za određivanje zagađivača.
  • Osposobljeni su za kontrolu zagađivača.
  • Osposobljeni su za učetvovanje u timovima koji se bave sprečavanjem zagađivanja u industrijskim procesima.
  • Osposobljeni su za hemijski deo rešavanja problema sprečavanja zagađenja.
  • Imaju profesionalnu i etičku odgovornost.
  • Mogu da unapređuju svoje znanje i prate razvoj tehnologije i struke celog života.
Akreditacija

Studijski program je akreditovan odlukom br. 612-00-00495/2013-04 od 8. 11. 2013.

Nastavni plan

Nedeljni broj časova po predmetima je označen kao: predavanja + teorijske vežbe + laboratorijske vežbe ili kao: (aktivna nastava + samostalni rad).

Predmet Šifra ESPB Semestar
I   godina 1 2
Matematika 001A1 9
4+4+0
  
Fizika 011A1 9
4+2+3
  
Opšta hemija 101A1 8
5+2+0
  
Praktikum iz opšte hemije 101E1 4
0+0+4
  
Engleski jezik 031A1 3  
3+0+0
Ekologija 051S1 4  
3+0+0
Neorganska hemija 102S1 6  
5+1+0
Praktikum iz neorganske hemije 102T1 4  
0+0+4
Analitička hemija 1 301A1 4  
2+1+0
Praktikum iz analitičke hemije 1 301E1 5  
0+0+6
Izborni predmet 1 E11S1 4  
—
  60  
II   godina 1 2
Fizička hemija 1 021A1 7
4+0+3
  
Meteorologija 052S1 2
2+0+0
  
Analitička hemija 2 302A1 10
2+1+6
  
Fizička hemija 2 022A1 7  
3+0+3
Instrumentalna analitička hemija 303A1 8  
3+0+5
Osnovi hemije atmosfere i zagađujuće supstance u vazduhu 511S1 6  
3+0+3
Organska hemija 200A1 12
4+1+0
Praktikum iz organske hemije 200E1 8
0+0+4
  60  
III   godina 1 2
Viši kurs organske hemije 203S1 4
3+0+0
  
Strukturne instrumentalne metode 221A1 9
4+5+0
  
Hemija prirodnih proizvoda 411A1 7
3+0+3
  
Geohemija i zagađujuće supstance u zemljištu 512S1 8
3+0+4
  
Biohemija 409A1 7  
3+0+3
Industrijska hemija - najbolje raspoložive tehnike 501S1 8  
5+0+3
Hemodinamika zagađujućih supstanci 515S1 7  
3+0+4
Izborni predmet 2 E12S1 10  
—
  60  
IV   godina 1 2
Biotehnologije u životnoj sredini 415B1 7
3+0+4
  
Hemija voda i otpadnih voda 513S1 10
4+0+6
  
Zagađivači hrane 514S1 9
4+0+5
  
Izborni predmet 3 E13S1 4  
—
Izborni predmet 4 E14S1 10  
—
Izborni predmet 5 E15A1 10  
—
Završni rad Z10S1 10  
(0+10)
  60  
Izborni predmet 1
Izborni predmet 2
Izborni predmet 3
Izborni predmet 4
Izborni predmet 5

Izborni predmeti mogu biti i drugi predmeti koji su obavezni na ostalim studijskim programima istog nivoa studija.

Hemija
Biohemija
Hemija životne sredine